Sabancı Vakfı’nın, sivil toplumun güçlenmesine ve toplumsal gelişmeye katkıda bulunma hedefiyle 14 yıldır kesintisiz yürüttüğü Hibe Programları kapsamında desteklenen Yüksekova Kadınları Toplumsal Destekleme ve Kültür Derneği’nin (YUKADER), “Yüksekova’da Kadın Olmak” projesi 2020 Hane Ziyaretleri Raporu açıklandı.

Sabancı Vakfı tarafından 2 yıldır desteklenen dernek “Yüksekova’da Kadın Olmak” projesi ile, sürdürülebilir bir sivil kadın örgütlenmesi olarak güçlenmeyi, Hakkari’nin Yüksekova ilçesindeki kadınların mevcut durum ve ihtiyaçlarını belirlemeyi ve ardından kapsamlı bir güçlendirme çalışması yapmayı amaçladı. Proje kapsamında Kasım 2019 – Şubat 2020 tarihleri arasında Yüksekova’nın sekiz farklı mahallesinde ikamet eden kadınların sorun ve ihtiyaçlarının tespiti amacıyla hane ziyaretleri gerçekleştirilerek toplamda 607 kadın ile yüz yüze görüşmeler yapıldı. Bu ziyaretlerde Yüksekova kadınlarına eğitim, okula devam, evlilik, şiddet, ekonomik haklar, öncelikli ve acil ihtiyaçlar konularında sorular sorularak kentteki kadınlara yönelik güncel analiz raporu elde edildi.

YUKADER’in raporuna göre görüşülen kadınların %39’u okuryazar değil, yüzde 10’u ise sadece okuryazar olup eğitim hayatına hiç dahil olmamış. Kadınların %45’i kendi isteği ile anlaşarak ve severek evlenirken, yüzde 42’si görücü usulü evlendirilmiş. Yüzde 13’ünün evliliğe zorlandığı belirlenirken, evliliğe zorlanma nedenlerinin başında büyük oranda “berdel” geliyor. Evlilik yaşı ve şiddete dair bilgilerin de yer aldığı rapora göre, yüz yüze görüşme yapılan 607 kadının yüzde 35’inin evlilik yaşı 18 yaşın altında.

Yüksekova’da kadınların yüzde %89’u şiddet görüyor

Hane ziyaretlerinde şiddet konusunda sorulan sorulardan elde edilen çıktılara göre; 607 kadından yüzde 89’u şiddet yaşadığını ifade ederken, kadınların yüzde 80’i “psikolojik şiddet”, yüzde 68’i “fiziksel şiddet”, yüzde 66’sı “sözel şiddet”, yüzde 57’si “ekonomik şiddet” yüzde 20’si ise “cinsel şiddet” yaşadığını belirtiyor. Her dört kadından sadece biri şiddetten kurtulmak için çaba harcadığını belirtirken, bu konuda herhangi bir girişimde bulunmayan kadınların nedenlerinin başında “korku” geliyor.

Nevgül Bilsel Safkan: “Bölgede yaşayan kadınların dernek aracılığıyla hayatlarına yepyeni kapılar açtıklarını görmek bizleri mutlu ediyor.”

Toplumsal gelişmeye katkıda bulunmak ve kalıcı etki yaratmak amacıyla 46 yıldır sivil toplumu desteklediklerini belirten Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, “Sabancı Vakfı olarak 46 yıldır toplumsal gelişmeye katkıda bulunmak ve kalıcı etki yaratmak amacıyla sivil toplumun desteklenmesi gerektiği düşüncesiyle çalışmalarımızı yürütüyoruz. 2 yıldır hibe desteği verdiğimiz ‘Yüksekova’da Kadın Olmak’ projesinin gerçekleştirdiği Hane Ziyaretleri Raporu bizlere Yüksekova’da yaşayan kadınların temel haklar, kadına yönelik şiddet ve ayrımcılık gibi konularda farkındalıklarının artırılmasına ihtiyaçları olduğunu gösterdi. Bu rapor bize Yüksekova kadınlarının sorunlarını yansıtıyor olsa da biliyoruz ki Türkiye’nin pek çok yerinde kadınlar benzer sorunlarla karşılaşıyorlar. Yüksekova’da kurulan ilk sivil kadın kuruluşu olan YUKADER’in tam da bu konuları ele alarak faaliyet göstermesinin ve toplumsal cinsiyet eşitliliğini sağlamak hedefiyle çalışmalarını yürütmesinin son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Projenin de misyonunda olan, kadına yönelik şiddeti önlemek, kadınların hakları konusunda bilinçlenmesini sağlamak, ekonomik bağımsızlıklarını kazanmaları ve güçlü bireyler olmalarını sağlamak hedefleri bizim her zaman arkasında durduğumuz hedefler.Toplumsal değişimin kadınların güçlenmesiyle mümkün olacağına inanıyoruz. Bu yüzden bölgede yaşayan kadınların dernek aracılığıyla hayatlarına yepyeni kapılar açtıklarını görmek bizleri mutlu ediyor” dedi.