TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut satışlarında 2021 yılı 1. çeyrek değerlendirmesi yaptı:
Yıllar itibarıyla ilk çeyreklere baktığımızda 2021 yılının ilk çeyreğinin son 5 yıl içindeki konut satışlarında en düşük ikinci çeyrek olduğunu görüyoruz. 2019 ilk çeyreğinde 256 bin 433 adet konut satışı gerçekleşmiş iken 2021 ilk çeyreğinde bu rakam 263 bin 7 olarak gerçekleşti.
Son 5 yıl içinde ilk çeyrekleri kıyasladığımızda diğer yıllarda rakamın 300 bin ve üstü adetlerde olduğunu görüyoruz. Konut satışlarında Mart 2021 verilerinde toplam satışların 111 bin 200 seviyesinde gerçekleşmesinde salgın kaynaklı kısıtlamaların, 1 Mart itibarıyla kademeli olarak normalleşmeye dönmesi, konut alım satımlarında Mart ayı ile birlikte mevsim etkisi olarak bir miktar hareketlenme olması, iş günü sayısı olarak 23 iş günü ile diğer aylara göre en fazla güne sahip olması gibi etkenlerden bahsetmek mümkün.
Geçtiğimiz yıl 16 Mart – 1 Mayıs 2020 tarihleri arasında salgın kaynaklı kısıtlamaların etkisini gördüğümüzü düşünürsek, yine belirtilen döneme göre biraz daha hafifletilmiş olmasına karşın, kısıtlamaların bu yılın Ocak ve Şubat aylarında Mart ayına oranla bir miktar daha fazla olması göz önüne alındığında, salgın tedbirlerinin konut satışlarına etkisini anlamak daha mümkün hale geliyor.
Dönem
Toplam Konut Satışı
İpotekli Satış
Diğer Satışlar
İpotekli Satış / Toplam Satış
Ort. Yıllık Konut Kredisi Faiz Oranı
2017 I. Çeyrek
325.780
125.093
200.687
38%
11,30%
2018 I. Çeyrek
303.877
89.380
214.497
29%
14,54%
2019 I. Çeyrek
256.433
38.189
218.244
15%
22,45%
2020 I. Çeyrek
341.038
129.299
211.739
38%
11,57%
2021 I. Çeyrek
263.007
47.234
126.388
18%
18,04%
Konut verileri açısından bir diğer önemli gösterge ise ilk kez satılan konutların toplam içindeki oranı şeklinde karşımıza çıkıyor. Son 5 yılın ilk çeyrek dönemlerini değerlendirdiğimizde 2019 yılı ilk çeyreğinde başlayan ilk kez satılan konutların azalma trendinin son 2 yılda artarak devam ettiğini görüyoruz. 2021 yılı ilk çeyreğinde de artık oranın yüzde 31 seviyesine geldiği görünüyor. Bu durumu yapı ruhsatları ile birlikte değerlendirdiğimizde; ruhsat alan daire sayısı ve alandaki azalmanın 2018 yılı ilk çeyreği ile başladığı görünüyor. Yeni arıza eklenen konutların 2021 yılı başı itibarıyla azalmaya başlamasından kaynaklı olduğunu da söyleyebilirim.
Dönem
Toplam Konut Satışı
İlk Kez Satılan Konut
İkinci El Satış
İlk Kez Satılan/ toplam Konut Satışı
2017 I. Çeyrek
325.780
145.826
179.954
45%
2018 I. Çeyrek
303.877
138.777
165.100
46%
2019 I. Çeyrek
256.433
107.859
148.574
42%
2020 I. Çeyrek
341.038
107.432
233.606
32%
2021 I. Çeyrek
263.007
80.370
182.680
31%
İlk Çeyrekte En Fazla Konut Satışı İstanbul’da gerçekleşti
En çok konut satışının yapıldığı illere bakıldığında ise 2021 yılı ilk çeyreğinde ilk 10 il arasında sırasıyla: İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa , Mersin, Gaziantep, Konya, Tekirdağ ve Kocaeli illerinin yer aldığı görünüyor.
Sıra
İl
2016 I. Çeyrek
2017 I. Çeyrek
2018 I. Çeyrek
2019 I. Çeyrek
2020 I. Çeyrek
2021 I. Çeyrek
1
İstanbul
55.661
56.033
51.297
47.057
63.759
51.602
2
Ankara
32.436
36.964
30.675
25.094
37.724
25.395
3
İzmir
19.272
20.014
18.593
14.564
22.012
15.358
4
Antalya
14.552
14.513
14.853
12.800
17.798
11.980
5
Bursa
12.662
13.201
12.180
9.877
12.523
9.628
6
Mersin
7.919
8.724
8.457
7.125
9.076
7.750
7
Gaziantep
5.545
6.630
6.443
5.400
7.980
6.391
8
Konya
7.085
7.334
7.253
6.107
8.070
6.345
9
Tekirdağ
7.677
7.703
7.434
5.600
7.280
6.213
10
Kocaeli
7.826
9.315
8.695
6.704
7.473
5.886
Konut fiyat endeksi açısından değerlendirme yapıldığında ise Aralık 2020 ve Ocak 2021 ayları için açıklanan verilerde yıllık bazda nominalde yaklaşık yüzde 30 seviyelerinde artışlar gördük. Reel olarak bakıldığında ise 2017 Eylül ayında başlayan enflasyonun altında kalan endeks Ocak 2020 itibarıyla reelde artıya geçmeye başlamıştı. Mayıs 2020’den itibaren hızla artış trendine giren konut fiyat endeksi satışlarda azalmanın başladığı Ekim 2020 den sonra da artışını, artırarak devam ettirdi. Bu durumu fiyat endeksinin biraz daha konut satışlarını geriden takip etmesinin yanında, özelikle Eylül 2017 – Ocak 2020 dönemi arasında enflasyona karşı fiyat artışı yapılamayan bir dönem olması ile de yakından ilgisi olduğunu söylemek doğru olur. Bu geçen dönemde yapılamayan fiyat artışları da 2020 yılı yaz aylarındaki hareketlenmeye, inşaat maliyetlerindeki artışın artık yeni konut üretme noktasında da önemli bir zorluk olarak kendini göstermesinin eklenmesi ile birlikte fiyat artışının özelikle son 6 ayda önemli oranda yansımasını görmüş olduk.